Сілавікі 22 чэрвеня прыйшлі з ператрусамі ў офіс буйной інтэрнэт-крамы «21vek.by» і вытворцы дзвярэй «Юркас». Афіцыйнай інфармацыі за больш як 24 гадзіны не з’явілася – толькі чуткі аб тым, што да першых прыходзіў КДБ, а не ДФР, і што затрымалі заснавальнікаў кампаніяў. Больш за тыдзень невядома, што з уладальнікам берасцейскай швейнай кампаніі «Nelva», пра якога хадзілі чуткі аб затрыманні.
«Белсат» спытаў эканаміста і эканамічнага аналітыка, як на гэта адрэагуе бізнес.
Эканаміст Яраслаў Раманчук кажа «Белсату», што цяжка каментаваць справы, пра якія нічога не вядома, але ў Беларусі кожны камерцыйны аб’ект можа стаць аб’ектам праверак, пры якіх не зразумела, ці тое праз нясплату падаткаў, ці гэта рэйдарскі захоп, ці перападзел рынку.
Раманчук згадвае, што тыя, хто праз гэта прайшоў, не раскрываюць дэталяў – як затрыманы ў лютым і вызвалены два тыдні таму ўласнік крамаў «Green» Генадзь Кірэйкаў (хадзілі толькі чуткі, што з яго патрабавалі выкуп). Такія, кажа Раманчук, «правілы гульні», бо за публічнасць могуць адпомсціць.
«У Беларусі ануляванае права, «иногда не до законов». Сітуацыя з гэтымі прадпрыемствамі такая: калі дом гарыць, можа, кагосьці на полі яшчэ змяя ўкусіць. І што? Здараецца. Тэрыторыя павышаных інвестыцыйных рызыкаў. Тут ніхто не мае імунітэту», – заяўляе Раманчук.
Ён перакананы, што няма падставаў чакаць, што падобныя справы спыняцца, бо яны трываюць ужо 20–25 гадоў, і цяпер «усё па паняццях», а сілавікі маюць карт-бланш.
Ці стане горшым інвестыцыйны клімат і бізнес-асяроддзе Беларусі, ці горш ім ужо не зрабіць?
«Дна, як кажуць у народзе, няма, – кажа «Белсату» старэйшы навуковы працаўнік даследчага цэнтру BEROC Леў Львоўскі. – Заўсёды ёсць куды апусціцца яшчэ ніжэй. Калі, умоўна, са справаю TUT.by ці Symbal.by нейкія бізнесоўцы яшчэ маглі сабе неяк палтумачыць, што гэта палітычныя справы, а самі яны могуць працягваць працаваць, бо гэта іх не закране, то цяпер паступова ад гэтых ілюзіяў даводзіцца пазбаўляцца.
Мы бачым, што цяпер прыходзяць і да палітычна нейтральных, як той жа TUT.by, які заўсёды вылучаўся сваім прафесіяналізмам у працы, так і да зусім апалітычных кампаніяў, як [сетка крамаў] «Green», як «21vek». Цяпер недатыкальных больш няма. Калі вы ведзяце бізнес у Беларусі, асабліва калі буйны, то заўсёды захоўваецца магчымасць, што па вас прыйдуць».
Львоўскі не ведае, з якіх прычынаў прыйшлі з ператрусамі да «21vek» і «Юркас». Гэтага не ведае і бізнес-супольнасць. Ён адзначае, што гэта выглядае як вяртанне да практыкі арыштаў кіраўнікоў кампаніяў, пасля якіх адбываюцца «некаторыя транзакцыі на мільёны долараў». Эксперт адчувае неспакой бізнесоўцаў:
«Тут трэба разумець, што бізнесоўцы – такія людзі, якія заўсёды вераць у лепшае, заўсёды шукаюць пазітыўныя сігналы. Проста такі тып людзей. Але бягучыя дзеянні сілавікоў не даюць бізнесоўцам магчымасці пераканаць сябе, што ўсё будзе добра, што іх пранясе».
АА belsat.eu
