Чорная Русь гаворыць па-беларуску! І тутай, таксама як і ў Беларусі, ахвотна гадуюць каровак і вырабляюць малочныя прадукты. Праўда, ёсць шмат адметнасцяў – і ў мове, і ў ладзе жыцця. Падрабязней – у новым выданні праграмы «Мова нанова».
Нашая госця – журналістка Уршуля Шубзда. Яна называе сваю малую радзіму, паўночнае Падляшша, Чорнай Руссю.
З дзяцінства Уршуля гаворыць мясцоваю беларускаю гаворкаю. Яна так адрозніваецца ад літаратурнай беларускай, што паслухаўшы менскую прафесарку ва ўніверсітэце, Уршуля спужалася: «Божа, што я тут раблю? Я ніколі гэтай мовы не засвою!»
Але ўсё атрымалася – у чым вы пераканаецеся, паглядзеўшы нашую праграму. А таксама даведаецеся пра асаблівы свет Чорнае Русі.
У граматычнай частцы Віктар Шукеловіч раскажа пра адную з самых складаных тэмаў – націскі ў беларускіх словах. І дасць падказкі, як зразумець, дзе іх ставіць.
Тоеснасць = ідэнтычнасць
Тутай (плск.) = тут
Натуральны – рус. естественный
Дагэтуль = да гэтага часу
Трываць = адбывацца
Утульна = камфортна
Меркаваць = думаць, лічыць
Паасобны, асобны – рус. отдельный
Распавесці = расказаць
Гандляваць – рус. торговать
Пакупнік – рус. покупатель
Дагадзіць – рус. угодить
Адсотак = працэнт
Сядзіба = паселішча
Штораз = кожны раз
Звяртаць увагу – рус. обращать внимание
Націск – рус. ударение
Крыўдзіцца – рус. обижаться
Асаблівасць – рус. особенность
Бракаваць = не хапаць
Праца ліцэнзіяцкая = бакалаўрэат
Назоўнік – рус. существительное
Бахур = шумнае дзіця
Веды – рус. знания
Шкадаваць – рус. сожалеть
Прынамсі = па меншай меры
Пераканаць = упэўніць
Выкладаць – рус. преподавать
Пераасэнсаваць – рус. переосмыслить
Спраўдзіцца = рэалізавацца
Грунтоўна = фундаментальна
Хіба = недахоп, слабое месца
Здарацца = бываць
Спасылка – рус. ссылка
Як мага шырэй – рус. как можно шире
Адукацыйную праграму «Мова нанова» глядзіце кожную нядзелю на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва – «Sirius4»), онлайн, у закладцы «Праграмы» на нашай старонцы або на канале YouTube.
Калаж з фота: Straż Graniczna / Twitter
