Паглядзеўшы гэтае выданне «Мовы нанова», вы даведаецеся, як гаварыць пра коней па-беларуску і адкуль узяліся прозвішчы эканаміста Сяргея Чалага і гетмана Пятра Дарашэнкі.
Нашая госця – аматарка коней Зарына Шэўка, удзельніца гурта «Lity Taler». У 2021 годзе яна, як і многія беларусы, атрымала 15 содняў.
Зарына распавяла нам пра коней у Беларусі. Як звязаныя гордая пастава шляхцюкоў і верхавая язда? Куды зніклі дрыкганты, асаблівая беларуская парода коней, якую апяяў у сваіх творах Уладзімір Караткевіч? На якім кані аніводны шляхцюк не згадзіўся б паехаць?
Верхавая язда карысная для здароўя, таму Зарына заахвочвае ўсіх наведваць стайню, каб паездзіць на конях.
У граматычнай частцы паказваем, што няма чаго баяцца трасянкі, бо нават Купала і Колас у свой час трасянілі.
Аматарка – рус. любительница
Захапленне – рус. увлечение
Лёс – рус. судьба
Спатканне – рус. свидание
Араць – рус. пахать
Асэнсаваны – рус. осмысленный
Значны – рус. значительный
Вершнік – рус. всадник
Карыстацца – рус. пользоваться
Браць удзел – рус. принимать участие
Адмысловы = спецыяльны
Адлюстроўваць – рус. отражать
Састарэлы – рус. устаревший
Бабка = надкапытны сустаў
Аброць – рус. уздечка
Удасканальваць – рус. совершенствовать
Абвінаваціць – рус. обвинить
Слушнае = правільнае
Ровар = веласіпед
Карак = задняя частка шыі
Лейцы – рус. вожжи
Цуглі – рус. удила
Стрэмя, мн. лік страмёны
Папруга – рус. подпруга
Мацавацца – рус. крепиться
Перашкаджаць – рус. мешать
Рахманы – рус. смирный
Падавацца – рус. казаться
Уяўляць – рус. представлять
Адчуваць – рус. ощущать
Мечнік (гіст.) – рус. меченосец
Нахіляцца – рус. наклоняться
Файна = добра
Вывеліся = зніклі
Усходні – рус. восточный
У плямачку – рус. в пятнышки
Меркаванне – рус. мнение
Руды – рус. рыжий
Гняды – рус. гнедой
Вараны – рус. вороной
Пярэсты – рус. пегий
Стракаты – рус. перистый
Дарэчы – рус. кстати
Жаўнер = салдат
Ганьба – рус. позор
Дэраш, дарашаваты – рус. чалый
Сівізна – рус. седина
Веды – рус. знания
Звесткі – рус. сведения
Адукацыйную праграму «Мова нанова» глядзіце кожную нядзелю на тэлеканале «Белсат» праз спадарожнік «Астра 4A» (ранейшая назва – «Sirius4»), онлайн або ў закладцы «Праграмы» на нашай старонцы.
Калаж з фота: Wikimedia Commons; Lity Taler / Facebook
